NORTH SEA JAZZ FESTIVAL, ROTTERDAM, 11. JULI 2025, DAG 1: North Sea Jazz Festival er eit kjøpesenter av ein jazzfestival som gjeng føre seg over tre dagar som arrangerast årleg i Rotterdam i Nederland. Den er kjent for sitt varierte program, og tiltrekker seg over 70 000 besøkande kvart år og med artistar innan jazz, blues, soul, funk, hiphop, latin og verdsmusikk. Festivalen starta i Haag i 1976, flytta til Rotterdam i 2006 og arrangerast nå på Ahoy-arenaen.
Martin Fondse Voice Orchestra
Anne-Marie Messerschmidt, Julia Werner, Margriet Sjoerdsma (vokal), Qisheng Zheng (vokal, fløyter), Annie Tangberg (cello, vokal), Vera van den Bie (fiolin, vokal), Miguel Boelens (bassklarinett, altsaksofon), Romain Bly (trompet, valthorn), Martin Fondse (piano, tangentar), Eric van der Westen (bass) og Dirk Peter Kölsch (trommer, perkusjon) var det internasjonale laget komponist og ensembleleiar Martin Fondse hadde sett saman for å framføra ei utvida utgåve av verket han skreiv i 2022, Diamonds. No hadde tittelen blitt til Faces of Earth/Diamonds.
Temaet er som tittelen meir enn indikerer, om nokre av verdas mest kjende diamantar og dei koloniale og postkoloniale samanhengane desse inngår i. La det med ein gong vera sagt – musikken reflekterer i langt sterkare grad diamantane enn den historisk konteksten. Fondse skriv vakker musikk og arrangerer på eit vis som gjer at alle dei elleve musikarane kjem til sin rett. Fondse unngår i det meste rett fram 4/4 og skriv mykje i 3/4, 6/8 og andre «nærskylde» taktartar. Musikken har såleis eit gyngande eller duvande preg. Solistisk hadde Fondse fleire sterke kort på hand, men eg vil trekkja fram Boelens og ikkje minst kinesiske Zheng (hovedbilete). Å spela pasjonert og intenst på fløyte er ein særs vanskeleg kunst. Zheng imponerte ikkje berre publikum, men også heile bandet. Berre i «Come Live With Me» med tekst av John Donne var ein av vokalistane ute i solo-ærend. Sjoerdsma hadde fått den store æra og song med innleving og detaljrik frasering.
Zoh Amba Sun Ensemble
Den unge saksofonisten frå Kingsport, Tennessee har skapt seg eit namn som frijazzforkjempar og fekk skikkeleg fart på karrieren då John Zorn for nokre år sidan gav ut debutplata hennar O, Sun på Tzadik Records. Med seg i bandet hadde ho Lex Korten (piano) og Miguel Marcel Russell (trommer) var dagens utgåve av Sun Ensemble. Sjølv spelte ho tenorsaksofon,mensg den annonserte bassisten Caroline Morton ikkje var med. For nokre veker sidan kom Sun ut på Smalltown Supersound. Musikken trioen spelte på konserten var dels frå denne plata, i alle fall den hymneliknande «Fruit Gathering» med den karikerte vibratoen.
Musikken blei ei kort, men intens affære som spente frå nemnde «Fruit Gathering» til låtar med ei kraft og ein intensitet som kunne ta pusten frå nokon og ein kvar. Dei tre spelte som om dette var det siste dei gjorde her i livet. Då Amba takka publikum for frammøtet, måtte ho hiva etter pusten fleire gonger. Verken Albert Ayler eller Peter Brötzmann kunne funne nokon betre til å føra arven vidare. Gjennom konserten hang kefijeen hennar godt synleg på flygelet. Samanhengen var ikkje til å ta feil av. Det pågåande folkemordet blei ettertrykkeleg adressert berre kontrastert gjennom korte glimt av von, som fruktplukking og ein tur i skogen.
Son-Mi Hong Quintet
Nicolò Ricci (tenor saksofon), Alistair Payne (trompet), Chaerin Im (piano), Alessandro Fongaro (bass) og Sun-Mi Hong (trommer) takka på førehand for «The Paul Acket Award». Prisutdelinga gjekk føre seg rett etter konserten, og grunngjevinga frå juryen kunne ikkje få rost den unge sørkoreanske orkesterleiaren Son-Mi Hong sterkt nok. Konserten synte at alt skrytet var velfortent nok. Hong har teke det internasjonale jazzmiljøet i Amsterdam med storm og har på kort tid etablert seg som komponist, orkesterleiar og trommeslagar. Komposisjonane hennar har ulik form og ulikt temperament, men ein inspirasjon frå Wayne Shorter syntest eg å merka. Solistisk var det Payne som gjorde sterkast inntrykk med ein herleg dynamikk og tonekontroll. Også Hong imponerte som solist. Ho har noko hektisk, men likevel kontrollert over spelet sitt som fascinerer.
Brandford Marsalis Quartet
Branford Marsalis (sopran- og tenorsaksofon), Joey Calderazzo (piano), Eric Revis (bass) og Justin Faulkner (trommer) avslutta første dag på festivalen for mitt vedkomande. Dette blei også konserten som blei heftigast drøfta på det improviserte «redaksjonsmøtet» i hagen på Hotel van Walsum. Den oppdaterte lesaren har sikkert allereie fått med seg at «debatten» gjekk om Marsalis-kvartettens tolking av musikken på Belonging. Bandet opna med «Long as You Know You’re Living Yours» i ei noko raskare utgåve enn på plata. Solistisk hadde dei no funne andre løysingar, m.a. køyrde Calderazzo ei reinspikka funk-tilnærming ala Les McCann. Også «Blossom» fekk si retolking jamført med plata. Tilnærminga var endå meir nedpå og fragmentert med koret til Revis som høgdepunkt. Med unnatak av desse to Jarrett-låtane henta Marsalis fram nokre blueslåtar som eg meiner er å finna på Mo Better Blues. Kvartetten fekk betre vist fram det leikne og tette samspelet i denne delen av repertoaret med Faulkner som aldri kvilande fyrbøtar.
Den nattlege diskusjonen i hotellhagen dreidde seg om «Belonging-tolkingane» til kvartetten: Er dette skjending eller akseptable tolkingar. Møtet tok slutt kl. 03.00 utan at ein hadde kome fram til ein samlande konklusjon. Sånn går no nettene …
Tekst og foto: Lars Mossefinn
Martin Fondse
Son-Mi Hon
Branford Marsalis med Joey Calderazzo og Eric Revis
